Asterix & Obelix

Dit Romeinse kamp zal de aanval van de Galliërs niet lang weerstaan… Ze hebben de toverdrank van druïde Panoramix gedronken, die hun kracht vertienvoudigt (behalve Obelix, die mag er niet meer van drinken sinds hij er als kind in viel).

René Goscinny (scenario) en Albert Uderzo (tekeningen), beiden uit Frankrijk, ontmoetten elkaar in 1950 in Brussel. Na enkele projecten bedenken ze een klein dorp in het huidige Bretagne in 50 v. Chr. dat de Romeinse invasie weerstaat. Op 29 oktober 1959 verschijnt Asterix en Obelix in het eerste nummer van het Franse magazine Pilote. Met de herinnering aan de Tweede Wereldoorlog nog vers in het geheugen, kent dit verhaal over het kleine dorp dat tegen het imperium vecht en dat slechts in vrede wil leven, veel succes bij de lezers.

We volgen Asterix en Obelix, die regelmatig door Europa reizen. In de context van het Romeinse Gallië presenteren de auteurs talrijke historische verwijzingen zonder te proberen het verleden getrouw weer te geven, waardoor de verhalen vol anachronismen zitten. De Gallische helmen waren bijvoorbeeld niet gevleugeld, hun hutten hadden geen schoorstenen, de opperhoofden werden niet op schilden gedragen… En jammer genoeg voor Obelix, hebben de Galliërs nooit menhirs opgericht!

In deze humoristische serie worden tradities bespot en wordt uiteindelijk een karikatuur gemaakt van het Frankrijk van de jaren zestig en zeventig. Volgens auteur Christian Amalvi wordt de mythe van Vercingetorix, die het verzet van de Gallische volkeren tegen Julius Caesar leidt, hier sterk in de verf gezet, een collectieve mythe die in de negentiende en twintigste eeuw werd gepromoot om het gevoel van nationale identiteit aan te wakkeren bij de Franse bevolking[1].

Al in 1975 werd René Goscinny bekritiseerd vanwege de vrouwelijke personages in de serie. In het tv-programma Aujourd’hui Madame stelden sommige lezeressen rechtstreeks vragen aan de auteur: https://www.ina.fr/ina-eclaire-actu/1975-asterix-et-les-femmes

De vrouwen, die vrijwel afwezig waren in de eerste albums, deden hun intrede met Cleopatra (1965) en Walhalla (1966). Maar het duurde tot 1974 voordat ze in het dorp werden opgenomen en deelnamen aan het traditionele slotbanket. De meeste vrouwelijke personages zijn in die tijd roddelende feeksen. Volgens onderzoekster Marie-Christine Lipani-Vaissade zijn vrouwen grotendeels ondervertegenwoordigd in de serie en spelen ze stereotiepe rollen. Ze verlaten het dorp nauwelijks, in tegenstelling tot de mannen die regelmatig op avontuur gaan (zoals op deze muurschildering), hoewel ook zij stereotiep zijn en belachelijk worden gemaakt[2].

In 2022 had de serie 385 miljoen albums verkocht in 111 talen en dialecten. Er waren vijf films en een tekenfilm van gemaakt, en in Frankrijk bestaat er zelfs een echt themapark.

Ter gelegenheid van het 60-jarig jubileum van de carrière van Uderzo werd deze muurschildering ingehuldigd, en op de Grote Markt bouwde men een Gallisch dorp. De Waalse stad Lessines doneerde een menhir van drie ton, maar tijdens de installatie stortte die neer op de Grote Markt (en brak daarbij enkele straatstenen)…

https://youtu.be/eBQRm4d6iu8

[1] AMALVI Christian (1984) De Vercingétorix à Astérix, de la Gaule à De Gaulle, ou les métamorphoses idéologiques et culturelles de nos origines nationales. In: Dialogues d’histoire ancienne, vol. 10, blz. 285-318. https://doi.org/10.3406/dha.1984.1629

[2] LIPANI-VAISSADE, Marie-Christine (2011) Les femmes dans Astérix : uniquement des emmerdeuses ? In: Le tour du monde d’Astérix. Parijs: Presses Sorbonne Nouvelle. http://books.openedition.org/psn/7005

Scenarioschrijver: René Goscinny (1926-1977)

Tekenaar: Albert Uderzo (1927-2020)

Uitgeverij: Dargaud, Hachette, Albert René

Jaar waarin Asterix werd gecreëerd: 1959

Originele creatie van Uderzo op basis van het album Asterix in Corsica (1973)