Krokodillen

Op deze muurschildering zijn alle mannelijke figuren vervangen door krokodillen. Na het zien van de film ‘Femme de la rue’ van Sophie Peeters (2012) ontdekte de Brusselse auteur Thomas Mathieu andere soortgelijke initiatieven (Paye ta shnek, Hollaback). In 2013 begint hij met ‘Le projet crocodile’, een blog om getuigenissen van straatintimidatie te verzamelen en te illustreren. De tekeningen zijn in zwart-wit, behalve de krokodillenmannen. Hij laat zich inspireren door het stripverhaal Odile et les crocodiles (1984) van Chantal Montellier, waarin een vrouw wordt aangevallen door mannen uitgebeeld als krokodillen.

Na een eerste album in 2014, getiteld Les crocodiles, bundelt hij in 2019 zijn krachten met Juliette Boutant voor de publicatie van Les crocodiles sont toujours là: Témoignages d’agressions et de harcèlements sexistes et sexuels. Om de verschillende facetten van seksisme te illustreren, zijn de verhalen gegroepeerd in vijf hoofdstukken: openbare ruimte, politie, werkomgeving, privésfeer en gynaecologisch en verloskundig geweld. De aanbevolen minimumleeftijd voor het album is 15 jaar, vanwege het geweld in sommige verhalen. Het is echter gericht op zowel vrouwen als mannen: “We raden je aan om je te identificeren met de slachtoffers die ons in vertrouwen nemen, om empathie met hen te tonen”, leggen de auteurs uit in de inleiding van het album.

Het Krokodillenproject was zeer succesvol en kreeg veel kritiek. Een in 2014 geplande tentoonstelling in Toulouse werd geannuleerd omdat de tekeningen “vertegenwoordigers van de stad zouden hebben geschokt vanwege hun ‘vulgariteit’ en ‘immoraliteit’“[1]. Thomas Mathieu werd er ook van beschuldigd dat hij niet legitiem kon praten over wat vrouwen meemaakten en dat hij geld verdiende aan vrijwillig gedeelde getuigenissen. “Ik ben er zelfs van beschuldigd een soort hypocriete witte ridder te zijn, met als enige doel om vrouwen te versieren”, verklaarde hij in 2019 [2]. Deze kritiek weerspiegelt zowel de onwil om gendergerelateerd geweld onder ogen te zien, als de spanningen in het publieke debat over artistieke productie, activisme en ervaring.

Ook de voorstelling van alle mannen als krokodillen, en dus als potentiële roofdieren, riep heftige reacties op. “Ja, het is waar, niet alle mannen zijn krokodillen! Niet alle krokodillen zijn slecht! En toch is intimidatie vreselijk banaal en gaat seksisme iedereen aan”[3], antwoordt Thomas Mathieu. “Het is vooral een genderdynamiek tussen de mannelijke en vrouwelijke ‘groepen’. Dit zijn geen uitzonderlijke getuigenissen die slechts aan de rand van de maatschappij voorkomen, het is een collectief en maatschappelijk fenomeen”, zo leggen de auteurs uit op hun website.

Voor Arnaud Pinxteren, de schepen die verantwoordelijk is voor de Striproute en die de muurschildering inhuldigde, “is het werk ‘Krokodillen’ meer dan een artistiek project, het vervult een essentiële sociale en maatschappelijke opdracht. Met deze muurschildering wordt de Striproute uitgebreid, maar de negende kunst toont hier vooral opnieuw haar vermogen om het ontoelaatbare aan de kaak te stellen, in dit geval de dagelijkse agressies waaraan vrouwen worden blootgesteld.”

Ontdek de teaser van het album van Juliette Boutant en Thomas Mathieu: https://youtu.be/ngGjhq768mo en een videoclip gemaakt in het kader van het Krokodillenproject:  https://youtu.be/NWRDKVq2sOo

[1] https://www.lemonde.fr/bande-dessinee/article/2014/11/25/bd-les-crocodiles-suscitent-la-polemique-a-toulouse_4528918_4420272.html

[2] https://www.lemonde.fr/m-le-mag/article/2019/09/14/en-bd-thomas-mathieu-croque-les-machos_5510435_4500055.html

[3]https://www.bubblebd.com/9emeart/bd/incontournables/thomas-mathieu-et-le-projet-crocodiles-interview

De tabel bovenaan de pagina met de toelichting wijzigen:

Scenarioschrijver: Juliette Boutant, Thomas Mathieu (1984-)

Tekenaar: Juliette Boutant, Thomas Mathieu (1984-)

Uitgeverij: Casterman

Jaar waarin de Krokodillen werd gecreëerd: 2019 (2013 voor de blog)

Originele creatie van Juliette Boutant en Thomas Mathieu